لینوکس چیست؟ (معرفی جامع)

سیستم عامل یک نوع نرم افزار است که برای مدیریت منابع سخت افزاری به کار برده می‌شود. به عبارت دیگر، سیستم عامل یک واسط میان سخت افزار و نرم افزار رایانه محسوب می‌شود. لینوکس، ویندوز، IOS، Mac OS همه سیستم عامل هستند. هر کدام از این سیستم عامل‌ها، ویژگی‌های مخصوص به خودشان را دارند. در این مطلب با سیستم عامل لینوکس آشنا می‌شوید. همچنین به شما نشان خواهیم داد که برای آموزش لینوکس، بهتر است از چه منابعی استفاده کنید.

چرا باید لینوکس را یاد بگیریم؟

بیش‌تر کاربران ایرانی، روی رایانه‌ی خود، سیستم عامل ویندوز دارند. آن‌ها معتقد هستند که ویندوز بسیار ساده و آسان است و دلیلی برای استفاده از سایر سیستم عامل‌ها ندارند. اما اگر با ویژگی‌های لینوکس آشنا باشید، می‌دانید که گاهی بهتر است از این سیستم عامل استفاده شود.

امن بودن،‌ متن باز بودن و انعطاف‌پذیری، سه ویژگی اصلی و مهمی است که در سیستم عامل لینوکس دیده می‌شود. این سه ویژگی شما را مجاب به یادگیری لینوکس خواهد کرد. در ادامه، مختصری در رابطه با این سه ویژگی، شرح داده‌ایم.

امنیت لینوکس

برخلاف سیستم عامل ویندوز، لینوکس به گونه‌ای نوشته شده است که هیچ برنامه‌ای بدون اجازه‌ی دسترسی مدیر، قابل اجرا نخواهد بود. بنابراین ویروس، در این سیستم عامل اجرا نمی‌شود، مگر آن‌که خودتان خواسته باشید!

متن باز بودن لینوکس

هر کسی که دانشی در زمینه‌ی کد نویسی و سیستم عامل داشته باشد، می‌تواند این سیستم عامل را اصلاح کرده و به توسعه‌ی آن کمک کند. این موضوع سبب می‌شود تا سیستم عامل لینوکس رایگان باشد.

انعطاف‌پذیری لینوکس

این سیستم عامل، می‌تواند برای سرورها، سرور مجازی، تلفن‌های همراه، دسکتاپ و لپ تاپ، اتومبیل، ساعت مچی و … استفاده شود. خلاصه این‌که انعطاف‌پذیری لینوکس سبب می‌شود تا به راحتی در تمام رایانه‌های ریز تا ابر رایانه قابل استفاده باشد.

گنو لینوکس

اگر سری به وب سایت‌ها و منابع آموزشی لینوکس بزنید، با واژه‌ی «گنو» زیاد روبه‌رو خواهید شد. در این بخش با مفهوم گنو آشنا خواهید شد. گنو (GNU) یک سیستم عامل آزاد است. هسته‌ی گنو، ‌لینوکس است. به همین دلیل نام گنو- لینوکس را زیاد می‌شنوید.

هدف در گنو،‌ ساخت یک نرم افزار کاملاً آزاد است. به گونه‌ای که کاربران نرم افزار، آزادانه بتوانند روی برنامه‌های آن عملیات اجرا، توسعه، کپی، توزیع، تغییر و … را انجام دهند.

کاربرد لینوکس چیست؟

یکی دیگر از مواردی که می‌تواند شما را در یادگیری لینوکس، مجاب کند؛ ‌دانستن کاربرد لینوکس است که در این بخش به آن پرداخته‌ایم. همان‌طور که در پاراگراف‌های بالاتر این مطلب اشاره کردیم، لینوکس، یک سیستم عامل متن باز و امن است. بیش‌تر سازمان‌ها نیز داده‌ها و اطلاعات حساس دارند. بنابراین «امنیت» سیستم عامل برای چنین سازمان‌های بسیار مطرح است. این موضوع سبب می‌شود تا سیستم عامل لینوکس، انتخاب عالی و ایده‌آلی برای سیستم و سرور سازمان باشد.

کاربرد دیگری که لینوکس دارد، بستر ایده‌آل آن برای برنامه‌نویسان و توسعه‌دهندگان است. لینوکس، طیف وسیعی از ابزارها و امکانات را در اختیار برنامه‌نویسان قرار می‌دهد. از سوی دیگر چون متن باز است، مدیریت پروژه در آن ساده‌تر خواهد بود.

پتانسیل لینوکس بالا است. این سیستم عامل برای کاربران معمولی نیز کاربردی است. با نصب سیستم عامل لینوکس روی رایانه‌ی خود، می‌توانید محیط بصری جذاب، ساده و دلخواه خود را داشته باشید. هم‌چنین امنیت لینوکس، فضایی امن را برای کاربران ایجاد می‌کند که بسیار کاربردی است.

زبان لینوکس چیست؟

لینوکس شامل یک کامپایلر است که به زبان C برنامه‌نویسی شده است. هم‌چنین از زبان اسمبلی در آن استفاده شده است.

توزیع لینوکس چیست؟

می‌دانید که نرم افزارها، می‌توانند دارای نسخه‌های متعدد باشند. این نسخه‌های مختلف، ممکن است براثر آپدیت‌های مختلف نرم افزار به وجود آمده باشند و یا این‌که هر نسخه، شامل ابزارها و ویژگی‌های خاصی باشد که آن را از سایر نسخه‌ها،‌ مجزا می‌کند. همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم، لینوکس یک سیستم عامل است که در واقع در رده‌ی نرم افزارها جای می‌گیرد. نسخه‌های متعددی از لینوکس وجود دارد که برای کاربری‌های مختلف طراحی شده است. به نسخه‌های مختلف لینوکس، توزیع لینوکس (distros) گفته می‌شود. هر توزیع لینوکس، با یک نام منحصر به فرد شناخته می‌شود.

کاربران بسته به نیاز کاربری خود،‌می‌توانند از توزیع مشخصی استفاده کنند. به عنوان مثال، کاربران مبتدی،‌ از توزیع Ubuntu استفاده می‌کنند، در حالی که حرفه‌ای‌ها ترجیح می‌دهند تا توزیع‌هایی مثل Debian یا Fedora را استفاده کنند. در ادامه، دو نمونه از پرکاربردترین توزیع‌های لینوکس را شرح داده‌ایم. برای مبتدیان که قصد آموزش لینوکس را دارند، استفاده از این دو توزیع، مناسب خواهد بود. برخی از توزیع‌ها، به شما امکان نصب داکر می‌دهند. داکر برای ساخت کانتینر و برنامه‌نویسی نرم افزار به صورت پکیج، بسیار ایده‌آل است.

توزیع اوبونتو (ubuntu)

اوبونتو، شناخته‌شده‌ترین توزیع لینوکس است. اگر می‌خواهید بدانید که کاربرد لینوکس اوبونتو چیست، باید بگوییم که این توزیع، برای مبتدی‌ها بسیار ایده‌آل است. پس اگر قصد یادگیری لینوکس را دارید، بهتر است با این توزیع شروع کنید. در این توزیع، نرم‌ افزارهای کاربردی و ضروری نیز گنجانده شده است. مزیت دیگری که در توزیع اوبونتو سیستم عامل linux دیده می‌شود، این است که هر شش ماه یک‌بار آپدیت و به‌روزرسانی می‌شود.

توزیع دبیان (debian)

این توزیع نیز، از مشهورترین و پرکاربردترین توزیع‌های لینوکس است. از توزیع دبیان، بیش‌تر بر روی سرورها و کامپیوترهای شخصی استفاده می‌شود. البته برای آموزش لینوکس نیز، دبیان توزیع مناسبی خواهد بود. خیلی خلاصه اگر بخواهیم بگوییم که لینوکس دبیان چیست،‌ می‌گوییم که «در حقیقت که توزیع اوبونتو، بستر بهتر و به‌روزرسانی شده‌ی دبیان است».

جنتو لینوکس

یکی از توزیع‌های گنو- لینوکس، جنتو لینوکس است. فکر می‌کنید امتیاز منحصر به فرد جنتو لینوکس چیست؟ ویژگی اصلی این توزیع، سرعت بسیار بالای آن است. البته بیش‌تر مقالات نامی از جنتو لینوکس در لیست ده توزیع برتر لینوکس نبرده‌اند. این توزیع، برای افرادی که در سطح مقدماتی هستند، اصلاً توصیه نمی‌شود. در نصب توزیع جنتو لینوکس، خبری از ابزار گرافیکی نیست و باید فرمان‌ها را از طریق خط دستوری اجرا کنید. فکر می‌کنیم که همین جمله می‌تواند نشان دهد که جنتو لینوکس مناسب حرفه‌ای‌هاست!

ریپازیتوری لینوکس چیست؟

نرم افزارهای سیستم عامل linux، به صورت پکیج‌های دسته‌بندی شده هستند. این پکیج‌ها، در درون مخزن یا ریپازیتوری نگهداری می‌شوند. هر یک از توزیع‌های لینوکس، چند مخزن یا ریپازیتوری دارد. این مخازن در یک سرور ریموت نگهداری می‌شوند. برای استفاده از یک اپلیکیشن یا نرم افزار خاص، باید به مخزن دسترسی پیدا کرده و مراحل نصب نرم افزار از آن را انجام دهید. حذف و به‌روزرسانی نرم افزارها نیز از طریق همین مخازن، میسر خواهد بود.

آموزش کار با لینوکس

مهاجرت سیستم عامل، کمی سخت است. بیش‌تر افراد تصوری ترسناک از یادگیری سیستم عامل جدید دارند. اما این‌طور نیست! آموزش لینوکس، با وجود منابع کامل و متعددی که برای آن در نظر گرفته شده است، چندان پیچیده و دور از دسترس نخواهد بود.

اگر قصد یادگیری لینوکس را دارید بایست در انجمن‌های مربوط به آن عضو باشید. اعضای انجمن، برای رفع ابهامات و آموزش‌های مقدماتی تا پیشرفته‌ی لینوکس،‌ کمک بزرگی خواهند بود. یکی دیگر از منابعی که در زمینه‌ی آموزش کار با لینوکس بسیار کمک کننده است، سایت مکتب خونه است. در این سایت بهترین منابع و دوره‌های آموزش کار با لینوکس قرار داده شده است که برای افراد علاقه‌مند در هر سطحی که باشند، قابل استفاده خواهد بود.